Tài chính là một khái niệm quen thuộc trong đời sống hiện nay. Nó tác động lên mọi mặt của nền kinh tế. Nhất là những người làm trong thị trường chứng khoán, sẽ hiểu được vai trò quan trọng của nó. Nhưng vẫn còn nhiều người vẫn chưa thực sự hiểu rõ khái niệm này là gì. Vậy thì trong bài viết này, chúng tôi sẽ mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về tài chính nhé!
Tài chính là gì?
Nó là một phạm trù kinh tế phản ánh những mối quan hệ phân phối của cải xã hội. Dưới hình thức giá trị phát sinh trong quá trình tạo lập, phân phối các quỹ tiền tệ của những chủ thể trong nền kinh tế nhằm đạt được mục tiêu ở mỗi điều kiện nhất định.
Theo quan điểm nền kinh tế học hiện đại, tài chính biểu thị vốn dưới dạng tiền tệ, tức là ở dạng các khoản có thể vay mượn được hay đóng góp vốn thông qua thị trường tài chính. Vậy có hai quan điểm được đưa ra, quan điểm thứ nhất đã đưa ra khái niệm dựa vào hoạt động của chính phủ và quan điểm thứ hai đã đưa ra khái niệm dựa trên cơ sở vốn dưới dạng tiền tệ.
Bản chất của tài chính
Bản chất của tài chính chính là mối quan hệ kinh tế giữa các chủ thể trong nền kinh tế. Trong quá trình hoạt động sẽ phát sinh ra các phương thức hoạt động, chuyển giao tiền tệ giữa các chủ thể này. Và đây được xem là mối quan hệ trong phân phối và sử dụng nguồn lực tài chính.
Xét theo mặt hiện tượng, nó biểu hiện ra là các phương thức hoạt động phát sinh có liên quan tới việc luân chuyển dòng tiền giữa các chủ thể kinh tế:
- Người dân và doanh nghiệp hoạt động kinh doanh, mua bán hàng hóa, dịch vụ và nộp thuế cho chính phủ theo quy định.
- Chính phủ huy động vốn bằng cách ban hành trái phiếu, kết hợp cùng với tiền thuế phí thu được. Nhà nước sử dụng nguồn tiền này để cấp kinh phí cho các hoạt động như an ninh, quốc phòng, y tế, văn hóa, giáo dục và phúc lợi xã hội.
- Các cá nhân gửi tiền vào các ngân hàng, công ty môi giới, bảo hiểm…
- Các doanh nghiệp được nhà nước hỗ trợ tiếp tục đầu tư để mở rộng sản xuất kinh doanh.
Các yếu tố quen thuộc liên quan đến tài chính
Nội dung về tài chính rất rộng, nó bao quát rất nhiều thứ liên quan đến kinh tế và hoạt động kinh doanh. Dưới đây là các khái niệm và đặc điểm cơ bản của các yếu tố liên quan đến nó.
Tài chính công
Phản ánh tất cả những mối quan hệ kinh tế trong quá trình tạo lập và sử dụng quỹ công, nghĩa là tổng hợp mọi hoạt động thu chi, sử dụng tiền của Nhà nước. Mục đích để thực hiện các chức năng của Nhà nước, phục vụ cho lợi ích chung của toàn xã hội.
Tài chính doanh nghiệp
Là một hệ thống phản ánh sự vận động và chuyển hóa các nguồn tiền tệ của doanh nghiệp, nhằm phục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp đó. Có rất nhiều nơi sử dụng đòn bẩy như một công cụ gia tăng thu nhập và lợi nhuận cho khoản vốn chủ sở hữu. Tuy nhiên khi sử dụng công cụ này cần phải tính toán cẩn thận để đảm bảo ổn định nguồn tiền của doanh nghiệp, tránh rủi ro.
Trong doanh nghiệp bắt buộc phải có báo cáo tài chính nhằm cung cấp đầy đủ các thông tin về hoạt động kinh doanh và sự luân chuyển dòng tiền của doanh nghiệp khi hoạt động. Việc lập báo cáo này do kế toán thu thập và kiểm tra dữ liệu, sau đó lập ra bản báo cáo hoàn thiện nhất. Thời gian báo cáo phải tuân theo quy định do Nhà nước ban hành.
Thị trường tài chính
Là thị trường mà ở đó các chủ thể có thể trao đổi sản phẩm chứng khoán, trao đổi hàng hóa và dịch vụ hoặc là những món đồ có giá trị. Hiểu một cách đơn giản nhất, nó chính là nơi diễn ra các hoạt động mua bán tất cả loại công cụ thanh toán và công cụ tài chính.
Tài chính quốc tế
Có chức năng phản ánh mối quan hệ kinh tế giữa các quốc gia với nhau và giữa các tổ chức quốc tế với các quốc gia thành viên khi có trao đổi mua bán hàng hóa, dịch vụ và dịch chuyển dòng vốn. Ngoài ra, trong hệ thống còn có tài chính cá nhân và hộ gia đình, nguồn tiền của các tổ chức trung gian đó là tín dụng và bảo hiểm.
Tài chính quản lý
Đảm nhiệm vai trò nghiên cứu những kiến thức xung quanh việc quản lý, đảm bảo hiệu quả nguồn tiền. Mục tiêu gồm tối đa hóa lợi nhuận, ra quyết định sử dụng nguồn tiền hợp lý và duy trì dòng tiền. Nó quan tâm đến việc sáp nhập và mua lại, phân tích bảng cân đối cũng như lên kế hoạch kinh doanh.
Đây là một công việc vô cùng quan trọng, nó giúp cho chủ thể nhanh nhạy hơn trong các quyết định tài chính nhờ khả năng phân bổ hợp lý nguồn tiền. Bằng việc áp dụng lý thuyết quản lý nguồn tiền, chủ thể sẽ đảm bảo thực hiện các chiến lược và đạt được mục tiêu cuối cùng.
Tài chính hành vi
Với vai trò là nghiên cứu các quyết định kinh tế và tìm hiểu cách con người gây ảnh hưởng lên thị trường. Nó có mục đích là xác định lý do tại sao một người lại đưa ra lựa chọn này mà không phải là lựa chọn khác.
Sự hiểu biết về yếu tố này có thể giải thích rõ ràng hơn về lí do của hiện tượng bong bóng hay bán tháo trên thị trường chứng khoán hiện nay. Nó còn giúp cho các nhà đầu tư có cái nhìn rõ hơn về quyết định đầu tư của bản thân mình và tận dụng sự biến động của thị trường để kiếm lời.
Các vai trò gì quan trọng trong nền kinh tế
Tài chính được xem là một trong các yếu tố cốt lõi, quyết định sự phát triển của các chủ thể trong nền kinh tế. Vậy chức năng cụ thể của nó là gì và tại sao nó lại đảm nhiệm vai trò quan trọng như vậy? Câu trả lời được thể hiện qua 3 chức năng cơ bản dưới đây:
Chức năng huy động
Huy động là chức năng tạo lập ra các nguồn tiền, nó thể hiện khả năng khai thác nguồn tiền để đáp ứng nhu cầu phát triển của nền kinh tế. Tuy nhiên việc huy động vốn phải tuân thủ theo cơ chế thị trường, quan hệ cung cầu và giá trị của tiền tệ. Hơn nữa, chức này còn phụ thuộc vào môi trường kinh tế.
Nếu nền kinh tế bị khủng hoảng, hay biến động nhiều, các chủ thể sẽ gặp khó khăn trong việc huy động vốn. Từ đó sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của các công ty, có thể lâm vào tình trạng thiếu hụt vốn hoạt động.
Chức năng phân phối
Chức năng phân phối nghĩa là phân chia nguồn tiền trong xã hội cho những mục đích khác nhau. Chức năng này sẽ được thực hiện bởi nhiều chủ thể: Nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức xã hội, hộ gia đình và cá nhân dân cư.
Quá trình phân phối luôn gắn liền với sự hình thành và sử dụng quỹ tiền tệ nhất định. Phân phối gồm có phân phối lần đầu và phân phối lại.
- Phân phối lần đầu là sự phân phối được tiến hành trong các lĩnh vực sản xuất. Các nguồn tiền được phân phối dưới dạng tiền lương cho người lao động hay doanh thu cho doanh nghiệp.
- Phân phối lại là tiếp tục phân phối phần nguồn thu nhập từ phân phối lần đầu để đáp ứng cho các nhu cầu của toàn xã hội. Nguồn tiền này được sử dụng vào mục đích cho vay, tiết kiệm hay đầu tư để tạo ra thêm nguồn giá trị thực cho nền kinh tế.
Ví dụ: Khi bạn đã có tiền và bạn dùng cho nhiều việc như ăn uống, trả tiền điện nước, phí nhà ở, mua quần áo,… Như thế thì nguồn tiền ban đầu đã được chia nhỏ ra cho các nhu cầu khác nhau. Quá trình phân phối nguồn tiền trong doanh nghiệp cũng hoạt động tương tự như vậy nhưng với quy mô rộng rộng hơn.
Chức năng giám sát
Chức năng giám sát tài là khả năng khách quan của phạm trù tài chính. Chức năng này có vai trò quan trọng trong việc tổ chức và kiểm tra quá trình vận động của các nguồn tiền để tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ.
Cụ thể, người ta có thể tiến hành việc kiểm tra quy mô và hiệu quả của quá trình tạo lập cũng như sử dụng các quỹ tiền tệ. Khác với chức năng giám sát, công tác kiểm tra là các hoạt động chủ quan của con người trong quá trình kiểm tra phân phối để tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ.
Ví dụ: Khi nhìn vào số tiền còn lại vào cuối tháng, nếu bạn thấy còn dư và vẫn có thể đi ăn với bạn bè, thì có thể nói nguồn tiền của bạn đã được phân bổ một cách hợp lý.
Ngành tài chính là gì?
Hiện nay, ngành tài chính là một ngành nghề có nhu cầu rất lớn về lao động trong mọi nền kinh tế và đang ngày càng được nhiều bạn trẻ lựa chọn bởi sự đa dạng của công việc và nguồn thu nhập cao.
Đây là một môn khoa học về sự quản lý và điều phối dòng tiền, các khoản đầu tư, tài sản và nguồn vốn. Hệ thống tài chính được chia thành nhiều mảng khác nhau, mỗi một mảng sẽ được đào tạo chuyên môn riêng ngoài các kiến thức cơ bản chung.
Với sự phát triển mạnh mẽ như vũ bão của nền kinh tế cùng nhu cầu tuyển dụng gia tăng không ngừng nghỉ trong nhiều năm gần đây đã mở ra cơ hội việc làm rất lớn cho các cử nhân vừa tốt nghiệp. Sinh viên theo đuổi chuyên ngành này sau khi tốt nghiệp xong có thể ứng tuyển làm việc ở nhiều vị trí cũng như cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp khác nhau.
Những người được cho là phù hợp để học và làm ngành này là người có khả năng tính toán và phân tích chính xác các con số. Làm việc trong lĩnh vực này đồng nghĩa với việc bạn sẽ luôn tiếp xúc với vô vàn những phép tính phức tạp. Do đó, việc học tốt môn tự nhiên, đặc biệt là môn Toán là điều kiện quan trọng cần có của người học ngành này.
Kết luận
Tài chính là thuật ngữ không còn xa lạ gì trong nền kinh tế hiện nay. Việc hiểu rõ khái niệm này và những vấn đề liên quan có ý nghĩa quan trọng về lý luận và cả thực tiễn. Hy vọng bài viết vừa rồi của chúng tôi đã giúp các bạn có được những kiến thức bổ ích.
